پرسیار و وەڵام

ئەگەر کەسێک سیحری لێ کرابوو چۆن خۆی چارەسەر بکات؟

 

وەڵام:

الحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله، أما بعد:

 

١- سەرەتا دەبێت دڵنیا بێتەوە کە سیحری لێکراوە، بۆ دڵنیا بوونەوەش کۆمەڵێک ڕێگای خۆی هەیە. مەرج نییە ئەوەی ڕشایەوە یان سەری گێژ بوو یان هێڵنجی هات، یان چەند داواكارێك پەشیمان بوونەوە یان لە كاتی داخوازیكردن پەشیمان بوونەوە ڕوویدا، ئیتر نیشانەی سیحر بێت، نەخێر، مەرج نییە.

هەیە دەڵێت: دوو ساڵە سیحرم لێكراوە، كە خوێنرا بەسەرمدا ڕەشاوم هەڵهێنایەوە یان ڕشامەوە و سیحرەكە دەرچوو، لەكاتیكدا شتی لەڕووی عەقڵ و شەرعەوە مەحاڵە، چونكە مەعیدە ناتوانێت سیحرێك دوو ساڵ گیر بدات! ئەگەریش وترا: سیحر شتێكی مەعنەوییە، دەڵێین: ئەی ئەو ڕەشاوییە چییە؟ خەیاڵ و سەراب و مەعنەویە یان هەقیقییە؟!

 

 

 

٢- پاش ئەوەی کە دڵنیا بوویەوە سیحری لێکراوە ئەوکاتە لە دوو حاڵەت بەدەر نییە:

 

* یان شوێنی سیحرەکە دەزانێت، ئەمەش ئاسانترین ڕێگایە کە بەتاڵ بکرێتەوە. لەم كاتە سیحرەكە دەبەیت و بەسەریدا دەخوێنیت و هەڵی دەوەشێنیتەوە و بەتاڵی دەكەیتەوە وەك لە كۆتاییدا باسی لێوە دەكەم.

 

* یان شوێنەکەی نازانێت، بۆ ئەمەش ڕوقیەی شەرعی هەیە، لێرەشدا:

 

- یان کەسێکی تر ڕووقیەی بۆ دەكات و بەسەریدا، یاخود کەسەکە خۆی ڕوقیە بۆ خۆی دەکات، واش باشترە کەسەکە خۆی ڕوقیە بۆ خۆی بكات و داوا لەكەس نەكات و کەس نەخوێنێت بەسەریدا.

 

ئەگەر کەسەکە خۆی ڕوقیەی نەکرد بۆخۆی و کەسێکی تر بۆی کرد واباشترە ڕاستەوخۆ بێت، لە زاناکانمان بیستووە دەڵێن: ئەو خوێندنەوەیە کاریگەرترە کە ڕاستەوخۆ بێت نەک بە تۆمارکراوی.

 

ئەو کەسەشی دەیخوێنێت بەسەریدا دەبێت چەند مەرجێکی تێدا بێت:

 

1-  دەبێت شارەزای باشی شەرعی هەبێت.

 

2-  باشترە سەر لە لایەنی دەروونی دەربكات، واتە سەردەركات لە فراسەت و سەرناسی و دەروونناسی.

 

3-  هەروەها لێی بکۆڵێتەوە و پرسیار بکات و قسەی لەگەڵ بکات و هەندێك بەرچاو ڕۆشنی بكات. ئەمەش با لەگەڵ كەسی گەنجدا نەكرێت لەهەر لایەكیانەوە بوو. کە تۆ بچیتە لای دکتۆرێک یەکسەر ناڵێت فڵان دەردت هەیە، بەڵکو پشكنینت بۆ دەکات و پێویست بکات ئەشیعەت بۆ دەگرێت و سۆنار دەكات و دەتهێنێت و دەتبات. دەی ئەم كەسەش نەخۆشە و پێویستی بە ڕێكاری خۆی هەیە بۆ چارەسەر، ئەم کەسەش نەخۆشییەكەی لە ڕووی جیهانێكی شاراوەوە بووە بۆیە با لەڕێگەی گفتوگۆوە هەندێک شت ڕوون بكاتەوە، تا ئەوەندەی حاڵەتەکەی ڕووندەبێتەوە كە زۆربەی جار ناڵێم زۆرجار، بەڵكو زۆربەی جار سیحر نییە؟

 

جا هەموو ڕشانەوە و سەرئێشە و ڕەفزکردنی زەواجێک و هەڵوەشانەوەی زەواجێک، سیحر نییە، مەرج نییە سیحر بێت.

 

4-  نەخۆشەكە دەست بخاتە نێو چاوانی خۆی یان ئەو شوێنەی كە ئازاری هەیە -ئەگەر هەیبوو- یان دەست بخرێتە نێو چاوانی نەخۆشەكە یان شوێنی ئازارەكەی و ئەم زیكرانە بخوێنرێ بەسەریدا:

 

هەڵبەت باشترین زیكر و بەسودترین وتە وتەی خوایە كە قورئانە، قورئانیش هەمووی شیفایە، لەوانە:

 

- خوێندنی سورەتی الفاتیحە: «أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِيعِ العَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ مِنْ هَمْزِهِ وَنَفْخِهِ وَنَفْثِهِ»: ﴿‌بِسْمِ ‌اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ * الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ * إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ * اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ * صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ[الفاتحة: 1-7].  «پەنا دەگرم بەخوای بیسەری زانا، بیسەری هەموو وتەیەكی بەندەكانە، زانایە بەهەموو كردەوەكانیان، هیچی لەدەست ناچێت: «تەنها بەناوی خواوە، نەك بەناوی پاشا و سەرۆك و خاوەن هێزەكان و شێخ و شەخصەكانەوە، بەناوی ئەو خوایەی كە خاوەن بەبەزەییەكی فراوانە، و میهرەبانە بەرانبەر بەندەكانی * تەواوی سوپاس و ستاییش تەنها هەر بۆ خوایە كەپەروەردگاری جیهانیانە لە ئادەمیی و فریشتە و گشت ئاسمانەكان و زەوییەكان و بوونەوەرەكان * خاوەنی ڕۆژی پاداشت و سزایە *  تەنها هەر ئەتۆ دەپەرستین، هەر گوێڕایەڵ و ملكەچی تۆین، تەنها هەر لەتۆ داوای یارمەتیی و كۆمەك دەكەین * خوایە ڕێنماییمان بكە بۆ ڕێگا ڕاستەكەت كە ئیسلامە و شارەزامان بكە و دامەزراومان بكە * ڕێی ئەوانەی كە نیعمەت و بەخششی خۆتت بەسەردا ڕشتوون لەپەیامبەران و ڕاستگۆیان و شەهیدان و چاكان * نەك ڕێی ئەوانەی كە خەشم و قینی تۆیان بەسەردا ڕژا لە جولەكە و هاوشێوەكانیان، ڕێی ئەوانەیش نا كە گومڕا و سەرلێشێواو بوون وەك گاور و هاوشێوەكانیان».

 

- پاشان دەست بكە بە خوێندنی سورەتی بەقەڕە، چەندت پێكرا بخوێنە، گەرنا سەرەتاكەی بخوێنە.

 

- پاشان: : أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: ﴿وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو ‌الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَكِنَّ ‌الشَّيَاطِينَ كَفَرُوا يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنْزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ * وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَيْرٌ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ[البقرة: 102-103]. «ئەو جولەكانە لەبری شوێنكەوتنی پەیامبەر، شوێنی ئەو شتانە كەوتن كە شەیتانەكان لەسەردەمی دەسەڵاتی سولەیماندا دایانهێنا و هەڵیانبەست و دەیانخوێند، ئاشكرایشە سولەیمان كوفری نەكردووە بەهۆی جادووكردن وەك ئەوان دەڵێن، بەڵكو شەیتانەكان كوفریان كرد، خەڵكیان فێری جادوو دەكرد، هەروەها كەوتنە شوێنی ئەوەی دابەزیبو بۆ سەر هەر دوو فریشتە: هاروت و ماروت لە بابلی عێراقدا. خەڵكیان تێدەگەیاند كە بەهەڵە نەچن و پێیان دەوتن: ئێمە تەنها مایەی تاقیكردنەوەین، كەوابو ئاگاداربە! خۆت كافر مەكە و فێری جادوو مەبە، سا خەڵكێك لە هەردوكیانەوە فێری ئەوە بون كە ژن و مێرد لێك جیابكەنەوە، بەبێ ئیزنی خوا ئەو جادووبازانە توانایاننەبووهیچ زیانێك بەهیچ كەسێك بگەیەنن، لێشیانەوە فێری شتانێك دەبون كە زیانی لێدەدان و قازانج و سودێكی هیچ نەبو، ئەوان چاك دەشیانزانی ئەو كەسەی كڕیاری جادووبازی بێت، لەڕۆژی دواییدا هیچ كەڵك و سودێكی نییە بۆی، یان بەشی نییە».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: ﴿وَإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ * إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنْفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَعْقِلُون[البقرة: 163-164]. «پەرستراوی ڕاستەقینەی ئێوە، پەرستراوێكی تاك و تەنیایە، جگە لەخۆی هپچ پەرستراوێكی تر شیاوی پەرستن نییە، ئەو خاوەن بەزەیی و بەزەییكارە * بێگومان لە دروستكردنی ئاسمانەكان و زەوییدا و جیاوازیی و گۆڕانكاریی هاتن بەسەر شەو و ڕۆژدا، و لەو كەشتیانەشدا كە بەناو دەریاكاندا هاتوووچۆ دەكەن بۆ بەرژەوەندیی خەڵك، و لەو ئاوەدا خوای گەورە لە ئاسمانەوە دەیبارێنێ سا بەهۆیەوە زەویی دوای مردن و وشك هەڵگەڕانی زیندوكردەوە و هەموو جۆرە زیندەوەرێكی تێدا بڵاوكردەوە، و لەجوڵانەوە و گەڕانی بایەكان، وە لەو هەورانەش وا لەنێوان ئاسمان و زەویدا ڕاگیراون، لە هەموو ئەوانەدا چەندین نیشانە و بەڵگەی بەهێز هەیە بۆئەوانەی تێدەگەن و تێدەفكرێن و دەزانن ئەم هەموو شتانە خاوەنی یاسا و ڕژێمێكن و لەخۆیانەوە پەیدا نابن و ڕوونادەن».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: ﴿اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ ‌كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ[البقرة: 255]. پێشتر واتاكرا.

 

- دوو ئایەتی كۆتایی سورەتی بەقەڕە: أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ * لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ ‌مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ] [البقرة: 285-286]، پێشتر واتاكرا و هەندێك فەرموودەش لەسەر فەزڵا و گەورەییەكەی هێنرایەوە.

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ * إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ وَمَنْ يَكْفُرْ بِآيَاتِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ] [آل عمران: 18-19]. «خوا شایەتی دەدات لەسەر ئەوەی كە هەر خۆی پەرستراوی هەقە بەتەنها، ئەمەش بەو ئایەتە شەرعی و گەردوونیانەی دایناوە وەك بەڵگە لەسەر خوایەتی و پەرستراوێتی خۆی، هەروەها فریشتەكانیش لەسەر ئەمە شاهیدن، خاوەن زانستەكانیش لەسەر ئەمە شاهیدن ئەمەش بەڕونكردنەوەی تەوحید بۆ خەڵك و بانگەوازكردن بۆلای، جا شایەتیانداوە لەسەر گەورەترین شایەتی لەسەردراو كە ئەویش تەوحیدی خوا و بەرپاكردنی دادگەریەتی لەناو بونەوەرەكانی و شەرعەكانیدا، هیچ پەرستراوێكی ڕاستەقینە نییە مەگەر خۆی، ئەو باڵادەست و دانایە، بە دەسەڵاتێك كەكەس لێی ناباتەوە، دانایەك كە شت لەجێی خۆی دادەنێت».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [‌إِنَّ ‌رَبَّكُمُ ‌اللَّهُ ‌الَّذِي ‌خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ * ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةً إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ * وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ] [الأعراف: 54-56]. «بەڕاستی پەروەردگاری ئێوە هەر خوایە كە ئاسمانەكان و زەویی لەماوەی شەش ڕۆژدا دروستكردووە، یەكشەممە، دووشەممە، سێشەممە، چوارشەممە، پێنج شەممە، هەینیی، خۆ ئەگەر ویستبای بەچاو تروكاندنێك دروستی ئەكردن، ئینجا بەوشێوەی كە شیاوی خۆیەتی چوە سەر عەرش، ڕۆژ بە شەو دائەپۆشێ، رۆژیش بە پەلە دەكەوێتە شوێنی شەو، خۆر و مانگ و ئەستێرەكانیشی دروستكردووە، هەمووشیان لە ژێردەستی ئەودا ڕامكراون، بشزانن! كە دروستكردن و فەرمان هەر بۆ خوایە، زۆر بە بەرەكەت و پیرۆزی بۆ خوای پەروەردگاری هەموو جیهان * ئەی باوەڕداران بپاڕێنەوە بەزەلیلی تەواوەوە بەنهێنی و شاراوەییەوە، لە پاڕانەوەكەتان موخڵص بن بەبێ ڕیابازی و شیركدانان، خوای گەورە ئەو كەسانەی خۆشناوێت كە لەدوعاكردندا سنوور دەبەزێنن * لەسەر زەویشدا خراپەكاری مەكەن بە تاوان ئەنجامدان دوای ئەوەی خوای گەورە بە ناردنی پەیامبەران چاكی كردووە و بەتاعەتكردنی ئاوەدانی كردۆتەوە، لەخواش بپاڕێنەوە بەهەستكردن بە ترس و بە چاوەڕوانی پاداشتی، بێگومان بەزەیی خوا نزیكە لە چاكەكارانەوە، سا ئێوەش لەوان بن».

 

- خوێندنی هەموو ئەو ئایەتانەی كە باسی پووچەڵكردنەوەی سیحری لە خۆگرتوە. لەوانەش:

 

* أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَلْقِ عَصَاكَ ‌فَإِذَا ‌هِيَ ‌تَلْقَفُ ‌مَا ‌يَأْفِكُونَ * فَوَقَعَ الْحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ * فَغُلِبُوا هُنَالِكَ وَانْقَلَبُوا صَاغِرِينَ * وَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ * قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ * رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ] [الأعراف:117-122]. «خوا وەحی دابەزاند بۆ پەیامبەرەكەی خۆی: موسا، كە موسا گۆچانەكەت بهاوێژە، ئەویش فڕێیدا، ئەوەبو هەرچی درۆودەلەسەی ئەوان هەیە لە جادووەكان هەڵی لووشی * سا هەق سەركەوت و زاڵا بوو و هەرچی كردەوەی جادوویی ئەوان بوو پووچەوە بوو * ئیتر لەوێ دۆڕان و بەسەركزی گەڕانەوە * وە جاوبازەكان هەموویان بەهۆی بینینی ئەو نیشانە گەورەی دەسەڵاتی خواوە ڕۆیشتنە سوژدە * وتیان: باوەڕمان هێنا بەپەروەردگاری جیهانیان * پەروەردگاری موسا و هارون».

 

* أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [‌فَلَمَّا ‌أَلْقَوْا ‌قَالَ ‌مُوسَى مَا جِئْتُمْ بِهِ السِّحْرُ إِنَّ اللَّهَ سَيُبْطِلُهُ إِنَّ اللَّهَ لَا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ * وَيُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ] [يونس: 81-82]. «كە هاویشتیان، موسا وتی: دڵنیابن هەرچیتان هێناوە هەمووی جادووە، دڵنیابن خوا ئێستا هەمووی پووچەڵ دەكاتەوە، چونكە هەرگیز خوا كاری خراپەكاران ڕاست ناهێنێ و بە ئەنجامی ناگەیەنێ * خوا بە بەڵگەكانی خۆی هەمیشە هەق و ڕاستی سەردەخات با تاوانبارانیش پێیان ناخۆش بێت و دژی بووەستنەوە».

 

* أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَى، فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سُجَّدًا قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ هَارُونَ وَمُوسَى] [طه: 69-70].«ئەوەی لە دەستی ڕاستتدایە كە گۆچانەكەیە بیهاوێژە، دەبینی هەرچی ئەوان كردویانە هەمووی لووش دەدا و ئەیپێچێتەوە، ئەوەی ئەوانە كردویانە فرت و فێڵی جادووگەرانە، جادووبازیش هەرچی بكا و لە هەركوێ بێ سەركەوتوو نابێ و بە ئامانج ناگات».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [‌أَفَحَسِبْتُمْ ‌أَنَّمَا ‌خَلَقْنَاكُمْ ‌عَبَثًا وَأَنَّكُمْ إِلَيْنَا لَا تُرْجَعُونَ * فَتَعَالَى اللَّهُ الْمَلِكُ الْحَقُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيمِ * وَمَنْ يَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ لَا بُرْهَانَ لَهُ بِهِ فَإِنَّمَا حِسَابُهُ عِنْدَ رَبِّهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ * وَقُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ] [المؤمنون: 115-118]. «ئایا پێتان وابو ئێمە بە گەمە و بێهودە دروستمان كردون و بۆلامان ناگەڕێنەوە بۆ پاداشت و سزا؟! مەزنایەتی و بەرزی و بڵندی هەر بۆ خوای فەرمانڕەوای هەق، زۆر لەوە بەرزترە كە ئەوان بیری لێدەكەنەوە، هیچ پەرستراوێكی هەق نییە جگە لەوی، هەر خۆی خاوەنی عەرشی مەزنە * ئەوەی لەگەڵ خوادا هانا بۆ خوایەكی تر دەبات بێ ئەوەی هیچ بەڵگەیەكی هەبێت لەسەر ئەو كارە، ئەوە هەر پرسینەوەی كار و كردەوەكانی لای پەروەردگاریەتی، بێگومان ‌نایگەیەنێت بە بەختیاری، چونكە كافرە، كافریش هەرگیز سەرفراز نابێت».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [‌وَالصَّافَّاتِ ‌صَفًّا * فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا * فَالتَّالِيَاتِ ذِكْرًا * إِنَّ إِلَهَكُمْ لَوَاحِدٌ * رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ * إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ * وَحِفْظًا مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ مَارِدٍ * لَا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَيُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جَانِبٍ * دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ * إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ] [الصافات: 1-10]. «سوێند بەو فریشتانەی لەكاتی عیبادەتەكانیاندا ڕیز دەبەستن * وە سوێند بەو فریشتانەی لە هەورەكان دەخوڕن و دەیانبەن بۆ ئەو شوێنەی خوا ویستی لێبێت * وە سوێند بەو فریشتانەی وتەكانی خوا دەخوێننەوە * بەڕاستی ئەی خەڵكینە پەرستراوەكەتان تەنهایە و شەریكی نییە، تەنها الله یە * پەروەردگاری ئاسمان و زەویە وە ئەوەشی لەنێوانیاندایە، وە پەروەردگاری خۆرهەڵاتەكانە كە بەدرێژایی ساڵا گۆڕانكاری بەسەردا دێت * ئێمە نزیكترین ئاسمان لەزەویەوە كە ئاسمانی دونیایە ڕازاندومانەتەوە كە ئەستێرەكانن، كەلێی دەڕوانی دەڵێی مرواری درەوشاوەیە * وە ئاسمانی دونیاشمان ڕازاندۆتەوە بەو ئەستێرانە بۆ ئەوەی ببێتە پارێزەری ئاسمان لە شەیتانێكی سەركەش، جا لەو ئەستێرانە تێ دەگیرێت * ئەو شەیتانانە ناتوانن گوێیان لە فەرمایشتی فریشتەكان بێت لەئاسماندا كاتێك لەناو خۆیان باسی فەرمایشتەكانی خوا بكەن كە وەك وەحی دایبەزاندوە لە فەرمانە شەرعی و گەردوونیەكان، ئەگەرنا یەكسەر ئەو شیهابانەیان تێدەگیرێت و دەیانسوتێنێت * بۆ دوورخستنەوەیان لە گوێگرتن، لە دونیادا، لەدوا ڕۆیشدا سزایەكی بەئێشیان بۆ هەیە كە نابڕێتەوە * مەگەر یەكێكیان وتەیەك بڕفێنێت و بەپەلە بۆی دەربچێت، ئەوا یەكسەر ئەستێرەیەكی گڕدار دەیسوتێنێت، ئەگەریش خوا ویستی لێبوو بیبات دەیبات بەڵام كە دەگاتە دەم جادووبازەكان سەد درۆی پێوە دەپێچن».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [‌وَإِذْ ‌صَرَفْنَا ‌إِلَيْكَ ‌نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ * قَالُوا يَاقَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ * يَاقَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ * وَمَنْ لَا يُجِبْ دَاعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُ مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءُ أُولَئِكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ] [الأحقاف: 29-32]. «ئەی پەیامبەری خوا! بەبیریان بێنەوە ئەو كاتەی كە لەلایەن ئێمەوە كۆمەڵێك جنۆكە ڕەوانەكران بۆلات تا گوێ ڕابگرن لە قورئان، كاتێ ئاماددەبون بۆ گوێكرتن لە قورئان، لەناو خۆیاندا وتیان: بێ دەنگ بن تا جوان گوێمان لێبێت، ئیتر كە خوێندنی قورئانەكەت تەواوكرد، خێرا گەڕانەوە بۆ لای قەومەكەیان بە ترساندنیان لە سزای خوا * گەڕانەوەو وتیان ئەی گەلەكەمان! بێگومان ئێمە گوێمان لە كتێبێك بوو كە لەپاش موسا دابەزێنراوە، سەلمێنەر و بەڕاستخەرەوەی كتێبەكانی پێش خۆیەتی، ڕێنوێنی دەكات بۆ هەق و بۆ ڕێی ڕاست * وتیان: ئەی خزمینە! وەڵامی بانگهێنەرەكەی خوا بدەنەوە و شوێنی بكەون، لە گوناهەكانتان خۆش دەبێت و لەسزای بەئێش دەتانپارێزێت * هەر كەسێكیش وەڵامی بانگەوازی خوا نەداتەوە، لەزەوییدا لە دەستی خوا ناتوانێت دەربچێ و هەڵبێت، جگە لەخواش هیچ یار و دۆستێكی نییە تا بتوانێت لەو ڕۆژەدا یارمەتی بدا، بێگومان ئەوانەی باوەڕ ناهێنن لە گومڕاییەكی ئاشكرادان».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ: [‌يَامَعْشَرَ ‌الْجِنِّ ‌وَالْإِنْسِ ‌إِنِ ‌اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانْفُذُوا لَا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ * فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ * يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِنْ نَارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنْتَصِرَانِ * فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ] [الرحمن: 33-36]. «ئەی گرۆی جنۆكە و ئادەمیی! ئەگەر ئەتوانن لە دیوی ئاسمانەكان و زەویەوە لەدەسەڵات و حوكمی خوا دەربچن و دەربازببن، دەسا بیكەن، دەربچن، ناشتوانن دەربچن مەگەر لەڕێی هێز و بەڵگە و فەرمانی خواوە، دەی ئەوەتان لەكوێ بو؟! لەكاتێكدا ئێوە سود و زیانی خۆتانتان بەدەست نییە! جا كام لەو نیعمەتە زۆرانەی پەروەردگارتان ئەی جنۆكە و ئادەمی بەدرۆ دەخەنەوە؟!».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِِ: [‌لَوْ ‌أَنْزَلْنَا ‌هَذَا ‌الْقُرْآنَ ‌عَلَى ‌جَبَلٍ ‌لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ * هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ * هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ * هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى يُسَبِّحُ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ] [الحشر: 21-24]. «ئەگەر ئەم قورئانە مەزنەمان دابەزاندایە سەر كێوێكی گەورە، ئەوا دەتبینی بە كزیی و ملكەچی لەت لەت دەبوو لە ترسی خوا! كەوابوو ئێوە بیرێ بكەنەوە ئەی ئادەمیزادەكان! لەخوا بترسن و ئیش بە قورئان بكەن، ئێمە ئەم نموونانە لەقورئاندا بەچەند شێوەو وێنەیەك دێنینەوە بۆ خەڵكی بەشكو بیر بكەنەوە و تێبگەن لە پەند و ئامۆژگاریەكانی * ئەو هەر ئەو خوایەیە كە هیچ شایەنی پەرستن نییە بێجگە لەو، زانای هەموو نهێنی و ئاشكراكانە، هیچی لێ ون نابێت، هەر ئەوە خاوەن بەزەیی بەزەییكارە لەدونیا و دواڕۆژدا، ڕەحمەتی جیهانی گرتۆتەوە * ئەو خوایەیە كە بێجگە لەو پەرستراوی تر نییە شایەنی پەرستن بێت، پادشایە، پاك و بێگەرد و بێ كورتیە، ئاشتیبەخش و سەلامەتە لە هەموو كورتیەك، بەڕاستخەرەوەی پەیامبەرانێتی بەبەڵگە ڕونەكان، پارێزگار و چاودێری كردەوەی بەندەكانیەتی، زاڵ و باڵادەستە كە هیچ لێی ناباتەوە، خۆبەگەورەزان و خاوەن دەسەڵاتی ڕەها كە هەموو شتێك ملكەچی دەسەڵاتی ویە، پاكی و بێكورتی بۆ خوا لەو هاوبەشانەی كە بۆی دائەنرێ * ئەو خوایەیە كە بەدیهێنەر و دروستكەری هەموو شتێكە، داهێنەری هەموو بونەوەرێكە، وێنەكێشی دروستكراوەكانیەتی بەگوێرەی ویستی خۆیەتی، هەر بۆ ئەوە هەموو ناوێكی هەرە جوان و پاكە كە سیفاتە بەرزەكانیشی لەخۆگرتوە، هەرچی لە ئاسمانەكان و زەویدایە ستایشی ئەو دەكەن و بەپاكی ڕادەگرن، هەر ئە‌وە باڵادەستی كاربەجێ».

 

- أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِِ: [‌قُلْ ‌أُوحِيَ ‌إِلَيَّ ‌أَنَّهُ ‌اسْتَمَعَ ‌نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا * يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا * وَأَنَّهُ تَعَالَى جَدُّ رَبِّنَا مَا اتَّخَذَ صَاحِبَةً وَلَا وَلَدًا * وَأَنَّهُ كَانَ يَقُولُ سَفِيهُنَا عَلَى اللَّهِ شَطَطًا * وَأَنَّا ظَنَنَّا أَنْ لَنْ تَقُولَ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا * وَأَنَّهُ كَانَ رِجَالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجَالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزَادُوهُمْ رَهَقًا * وَأَنَّهُمْ ظَنُّوا كَمَا ظَنَنْتُمْ أَنْ لَنْ يَبْعَثَ اللَّهُ أَحَدًا * وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاءَ فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِيدًا وَشُهُبًا * وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا] [الجن: 1-9] «ئەی موحەممەد! بڵێ: وەحیم بۆهاتووە لەلایەن پەروەردگارمەوە، كە بێگومان چەند كەسێك لە جنۆكە گوێیان ڕاگرت بۆ قورئان خوێندنەكەم، جا وتیان: بەڕاستی ئێمە قورئانێكی سەرسوڕهێنەرمان بیست * ئەم قورئانە ڕێنمونی دەكات بۆ ڕێی ڕاست و هەق، ئێمەش باوەڕمان پێهێنا، هەرگیزیش هیچ ناكەینە هاوبەشی پەروەردگارمان * وە بێگومان گەورەیی ومەزنی پەروەردگارمان لە شتی ناشایستە بەرز و بڵندە، نە هیچ هاوسەر و نە هیچ منداڵێكی بۆ خۆی دانەناوە، چونكە ئەوانە بۆ پێویستین، خواش بێنیازە * بێگومان هەرزەكەمان (نائاوەزەكەمان) قسەی ناپەسەندی هەڵدەبەست دەربارەی خوا، بەوەی شەریكی هەیە، یان ژن و منداڵی هەیە... هتد * وە ئێمە پێمان وابوو كە ئادەمی و جنۆكە هەرگیز درۆ لەبارەی خواوە هەڵنابەستن، كەدوای قورئانمان بیست زانیمان زیادەڕۆیی زۆریان كردووە * بێگومان پیاوانێك لە ئادەمی پەنایان دەبردە بەر پیاوانێك لە جنۆكە كە بیانپارێزن، كەچی جنۆكەكان زۆرتر گومڕا و ماندویان دەكردن. ئەهلی تەفسیر دەڵێن: ئەگەر پیاوێك ڕێی كەوتبا جێگایەكی چۆڵەوانیەوە و شەوی بەسەردا هاتبا و ترسی لێنیشتبا، زۆر ئەترسان لە جنۆكەی ئەو دۆڵ و شیوە، ئینجا پەنایان دەبردە بەر گەورەكەیان تا پەنایان بدات لە زیانی جنۆكەی ئەو ناوانە، دەشیانگوت: پەنا دەبەینە بەر سەرۆكی جنۆكەی ئەم دۆڵ و شیوە! تا نەفامەكانیان ئازارم نەدەن. یان ئەگەر نەخۆش بكەوتنایە نوشتەیان ئەكرد بەخۆیاندا، یان پارچە ‌دارێك، یان پەڕۆی سەرگۆڕێكیان هەڵدەگرت... وە یان پەنایان دەبردە بەر چەند مرۆڤێكی تر وەك جادووگەر و فاڵچیی.. و داوای نوشتەی دێوە بەندیان لێدەكردن تا بیانپارێزن لەزیانی جنۆكە، جا ئەوانیش بۆ گەرمكردنی بازاڕی خۆیان ئەوەندەی تر ئەیانترساندن لە دێوو جنۆكە * وە ئادەمی گومانیان بردووە هەر وەك ئێوە -ئەی جنۆكە!- گومانتان بردوە كە ئیتر خوا هیچ پەیامبەرێك نانێرێ یان مردو زیندو ناكاتەوە، بەڵام ئێستا تێگەیشتین كە وا نییە * وە ئێمە هەڵكشاین بەرەو ئاسمان بۆ زانینی دەنگوباس و هەواڵا، كەچی دیمان پڕكراوە لە پاسەوانی بەهێز و ئەستێرەی گڕدار و پریشكی سوتێنەر * وە بێگومان ئێمە جاران دادەنیشتین لە چەند شوێنێك لە ئاسمان بۆ گوێگرتن لەهەواڵ و دەنگوباسی ناو فریشتەكان، بەڵام ئێستا هەركەسێك گوێ بگرێ بۆ بیستنی دەنگوباسێك، نەیزەكێكی ئەستێرە دەبینێ لە كەمیندایە بۆی».

 

- بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ: [قُلْ ‌هُوَ ‌اللَّهُ ‌أَحَدٌ * اللَّهُ الصَّمَدُ * لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ * وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ] [الإخلاص: 1-4]. «ئەی موحەممەد! بڵێ: ئەو پەروەردگارەی كەمن دەیپەرستم، تاك و تەنیایە و هاوەڵ و هاوبەشی نییە * خوایەكی بێنیازی جێی نیازە، جێی پێویستی بەندەكانیەتی * كەسی لێ نەبووە و لەكەسیش نەبووە، واتە: نەباوكی هەیە نە كوڕ، چونكە بوونی كوڕ و نەوە هی نیازمەندی و پێویستیە، خواش بێنیازە، هەروەها بوونی دایك و بابیش واتە: تازە و نوێیە و سەرەتایەكی هەیە، خوایش بێ سەرەتا و ئەزەلییە و هەر بووە * هەرگیز هیچ هاوشێوە و هاوتای نییە، هیچ كەسێك».

 

- بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيِم: ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ ‌الْفَلَقِ * مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ * وَمِنْ شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِنْ شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ * وَمِنْ شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ[الفلق: 1-5]،  پێشتر ڕاڤەكرا.

 

- بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيِم: ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ * مَلِكِ النَّاسِ * إِلَهِ النَّاسِ * مِنْ شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ * الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ * مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ [الناس: 1-6].. پێشتر ڕاڤەكرا.

 

- وتنی([1]): «أُعِيذُكَ بِكَلِماتِ اللَّهِ التَّامَّةِ، مِنْ كُلِّ شَيْطانٍ وَهامَّةِ، وَمِنْ كُلّ عَيْنٍ لامَّةٍ».. «پەنات دەگرم بە ڕستە هەرە تەواوەكانی خوا، لە هەموو شەیتانێك و گیانەوەر و مێرویەكی زیانبەخش، هەروەها لە هەموو چاوێكی پیس، یان هەروەها لە هەموو دەرد و ئافاتێك».

 

ئەگەر بەسەر بەرانبەرەكەت خوێند وەك كوڕەكەت، باوكت، ژنەكەت، ... وە نێرینە بوو، بڵێ: « أُعِيذُكَ » «پەنات دەگرم».

 

ئەگەریش مێینە بوو، بڵێ: « أُعِيذُكِ» «هەمان واتا».

 

ئەگەریش بۆ خۆت بوو، بڵێ: «أعوذُ» «پەنا دەگرم».

 

ئەگەریش بۆ دوو كەست بوو -وەك پەیامبەر صلى الله عليه وسلم بۆ حەسەن و حوسەینی كرد-، بڵێ: « أُعِيذُكَما» «پەنای هەردوكتان دەگرم».

 

ئەمەی وتم بۆ دوعاكانی تریش هەر ڕاستە.

 

- وتنی([2]): «بِسْمِ اللَّهِ = بەناوی خودا» سێ جار، پاشان حەوت جار بڵێ: «أَعُوذُ بِـ[عِزَّةِ] اللهِ وَقُدْرَتِهِ مِنْ شَرِّ مَا أَجِدُ وَأُحَاذِرُ» «پەنا دەگرم بە دەسەڵات و توانای خوا لەو شەڕو خراپەیەی هەستی پێدەكەم ‌و لەوەشی لێی دەترسم».

 

واتە: لەو نەخۆشی و ئازار و ناڕەحەتیەی توشم هاتووە، لەوەشی توشم نەهاتووە و مەترسی هەیە و ئەكرێت توشم ببێت.

 

- وتنی([3]): « اللَّهُمَّ رَبَّ النَّاسِ، أَذْهِبِ الْبَاسَ، اشْفِهِ وَأَنْتَ الشَّافِي، لَا شِفَاءَ إِلَّا شِفَاؤُكَ، شِفَاءً لَا يُغَادِرُ سَقَمًا » «خوایە! پەروەردگاری گشت مەردوم! لایبدە دەردی شوم، شیفای بدە، هەر تۆی شیفابەخشی، شیفا بەخش نییە بێجگە لە تۆ، شیفایەك دەردی بەدوادا نەیەت».

 

- وتنی([4]): «بِاسْمِ اللهِ أَرْقِيكَ، مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يُؤْذِيكَ، مِنْ شَرِّ كُلِّ نَفْسٍ أَوْ عَيْنِ حَاسِدٍ اللهُ يَشْفِيكَ، بِاسْمِ اللهِ أَرْقِيكَ» «بەناوی خودا ڕوقیەت بۆدەكەم (چارەسەرت بۆ دەكەم)، لەهەموو شتێك كە ئازارت دەدات، لە هەموو شەڕ و خراپەی هەموو نەفسێك، لە خراپەی هەموو چاوێكی حەسود خوا شیفات دەدات، بەناوی خوا ڕوقیەت بۆ دەكەم».

 

تەنانەت جارێكیان پەیامبەری خوا ﷺ ناساغیەكی توشهات، لەو كاتەدا جوبریل هات و فەرموی: دەڵێی ناساغیت؟ فەرموی: بەڵێ، جوبریلیش ئەم دوعایەی بەسەرا خوێندەوە.

 

- وتنی: «لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ» سەد جار لە بەیانیاندا. وەك لەباسی پێش ڕودانی سیحردا باسمانكرد.

 

- دۆزینەوەی شوێنی سیحرەكە، ئەمەش كاریگەرترین ڕێگەیە بۆ پووچەڵكردنەوەی سیحر، وەكو ئەوە وایە ماددە پیسەكە بدۆزیتەوە و لەلاشە دەری بهێنی([5])، پەیامبەریش ﷺ ئەم ڕێگایەی بەكارهێنا.

 

سەبارەت بە چۆنێتی دۆزینەوەی، چەند ڕێگایەك هەیە:

 

- دوعا و پاڕانەوەی بە كوڵ و كروزانەوەی زۆر، وەك پەیامبەریش ﷺ ئەنجامیدا، ئەمەش زۆر بەسودە.

 

- خەوی ڕاست، ئەمەش چەندین جار لە خەڵكمان بینیوە و شوێنی سیحرەكەی پیشاندراوە و ڕاست دەرچوە. هەندێك ڕیوایەتیش ئاماژە بۆ ئەوە دەكەن، لەخەوندا بەپەیامبەری خوا ﷺ وتراوە. ئەمەش یان بەهۆی ئەوەیە دوعای كردووە، یان الله بەزەیی پێدا هاتۆتەوە، یان بەهۆی بۆ خوا صوڵحانیەوە بووە.

 

- ئەو جنۆكەیەی لە لاشەیەتی بێتە قسە و شوێنی سیحرەكە بڵێ. بەڵام كێشەی ئەم خاڵە ئەوەیە زۆرجار كەسەكان خۆیانن وا دەڵێن، نەك جنۆكە، واتە سیناریۆیە و ڕاستەقینە نییە، ئەگەرنا ڕاستەقینە بێت، قەیدی نییە.

 

بەڵام ئاماژە بۆ ئەوەش بكەم ئەم جۆرە هیچی پێ ناسەلمێنرێ و هیچ حوكمێكی شەرعی لەسەر بوونیادنانرێت، ئەوپەڕەكەی ئەوەیە دڵی پێ خۆشبكرێت و بگەڕێی لەو شوێنەی وتراوە، بەڵام ناوی كەسی هێنا و هەندێك شتی تری باسكرد نابێت ئاوڕی بۆلا بدرێتەوە غالبًا.

 

- بە هۆی گەڕان و پشكنینی خۆیانەوە بیدۆزنەوە، ئەمەش هەر بووە و دروستە.

 

- بە حیجامە كردن ئاسەواری ئەو سیحرە دەربكرێت كە لەلاشەدایە، والله أعلم.

 

* خواردنی حەوت خورمای عەجوەی مەدینە هەموو بەیانییەك، ئەمەش لە باشترین دەرمانەكانە وەكو پەیامبەری خوا ﷺ دەفەرموێت: «هەر كەسێك بەیانیان حەوت خورمای عەجوەی مەدینە بخوات، ئەو ڕۆژە نە ژەهر و نە سیحر زیانی پێ ناگەیەنێت».

 

زیكر و چارەسەرەكان زۆرن بەگوێرەی نەخۆشەكانیش جۆراوجۆرن، هەر سیحرێك چارەسەری خۆی هەیە، بەڵام ئەمانە كۆمەڵێك چارەسەری گشتین بۆ پێش سیحرەكە و دوای سیحرەكە، كە بەویستی خوای گەورە دەبێتە شیفای كەسە سیحرەكە لەهەر جۆرێك بێت.

 

هەروەها ئەو زیكرانە حەوت جارە بكرێنەوە باشترە، واتە هەر زیكرێك حەوت جار بیخوێنێت، پێی نەكرا سێ جار. والله أعلم.

 

خۆ ئەگەر هەست بە هیچ نەكرا ئەوا با چەند بارە بكرێتەوە، بێگومان سودی دەبێت بە ئیزنی خوای تەعالا.

 

ئەمە ئەگەر دەردەكەی جادوو بوو، ئەگەرنا ئەوا با سەردانی پزیشكی پسپۆر و شارەزا بكات.

 

لە کتێبی سیحرەکەش زیاتر باسمان لێوە کردووە.

 والله تعالی أعلم.

لەكاتی بڵاوكردنەوەی ئەم بابەتە تكایە لینكەكەی بڵاو بكەنەوە چونكە بەردەوام نوێ دەكرێتەوە و دەستكاری دەكرێت.

 



([1]) أخرج البخاري في «صحيحه» (3371) عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا قَالَ: «كَانَ النَّبِيُّ يُعَوِّذُ الْحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ وَيَقُولُ: إِنَّ أَبَاكُمَا كَانَ يُعَوِّذُ بِهَا إِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَاقَ: أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّةِ مِنْ كُلِّ شَيْطَانٍ وَهَامَّةٍ وَمِنْ كُلِّ عَيْنٍ لَامَّةٍ». صلى اللّه عليهم أجمعين وسلم.

قال العلماء: الهامَّة بتشديد الميم، وهي كلّ ذات سمّ يقتل كالحيّة وغيرها، والجمع الهوامّ، قالوا: وقد يقع الهوامّ على ما يدبّ من الحيوان وإن لم يقتل كالحشرات. وأما العين اللامّة بتشديد الميم: وهي التي تُصيب ما نظرت إليه بسوء. أفاده النووي. وقال الحافظ: «اللامة» كل داء وآفة تلم بالإنسان من جنون أو خبل.

([2]) أخرج مسلم في «صحيحه» (2202) عَنْ عُثْمَانَ بْنِ أَبِي الْعَاصِ الثَّقَفِيِّ، أَنَّهُ شَكَا إِلَى رَسُولِ اللهِ وَجَعًا يَجِدُهُ فِي جَسَدِهِ مُنْذُ أَسْلَمَ، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللهِ : ضَعْ يَدَكَ عَلَى الَّذِي تَأَلَّمَ مِنْ جَسَدِكَ وَقُلْ: بِاسْمِ اللهِ -ثَلَاثًا-، وَقُلْ سَبْعَ مَرَّاتٍ: ...». والزيادة من «الموطأ» و«النسائي» و«أبي داود» و«الترمذي» و«أحمد» و«ابن ماجه» وغيرها.

([3]) أخرج البخاري في «صحيحه» (5675، 5743، 5744، 5750)، ومسلم في «صحيحه» (2191) عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: «أَنَّ النَّبِيَّ O كَانَ يُعَوِّذُ بَعْضَ أَهْلِهِ يَمْسَحُ بِيَدِهِ الْيُمْنَى وَيَقُولُ: اللَّهُمَّ رَبَّ النَّاسِ، أَذْهِبِ الْبَاسَ، اشْفِهِ وَأَنْتَ الشَّافِي، لَا شِفَاءَ إِلَّا شِفَاؤُكَ، شِفَاءً لَا يُغَادِرُ سَقَمًا».

([4]) أخرج مسلم في «صحيحه» (2186) عَنْ أَبِي سَعِيدٍ: «أَنَّ جِبْرِيلَ أَتَى النَّبِيَّ O فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ! اشْتَكَيْتَ؟ فَقَالَ: نَعَمْ، قَالَ: بِاسْمِ اللهِ أَرْقِيكَ، مِنْ كُلِّ شَيْءٍ يُؤْذِيكَ، مِنْ شَرِّ كُلِّ نَفْسٍ أَوْ عَيْنِ حَاسِدٍ اللهُ يَشْفِيكَ، بِاسْمِ اللهِ أَرْقِيكَ».

([5]) قاله ابن قيم رحمه الله.